Choroba nowotworowa zdiagnozowana u dziecka jest dramatem małego pacjenta oraz całej jego rodziny. Chociaż nowotwór uznano za schorzenie zagrażające życiu, to nie stanowi on wyroku. Ważnym krokiem w powrocie do zdrowia jest zapewnienie podopiecznemu wsparcia psychoonkologicznego.
Kiedy dziecko zachoruje na nowotwór…
Usłyszenie druzgocącej diagnozy to ogromny szok dla najbliższych dziecka oraz poważna zmiana w życiu małego pacjenta. Emocje związane z lękiem o przyszłość, poczuciem utraty stabilizacji oraz nieustannym stresem dotykają każdego członka rodziny. W tak ciężkim okresie wyjątkowo ważne staje się odpowiednie wsparcie psychoonkologiczne dla dzieci oraz rodziców. Specjalista pomaga małemu pacjentowi w procesie przystosowania się do nowej, trudnej sytuacji. Dziecko znajduje powiernika, któremu może zwierzyć się ze swoich obaw i wątpliwości.
Wielu rodziców również korzysta z pomocy specjalisty – to szczególnie wskazane, kiedy opiekunowie odczuwają paraliżujący strach, bezradność i zagubienie. Bardzo ważne jest, aby cała rodzina jak najszybciej wypracowała umiejętność radzenia sobie w nowej sytuacji – ten proces uaktywnia się w kryzysowych momentach i umożliwia przystosowanie się do trudnej rzeczywistości.
W jaki sposób dzieci postrzegają chorobę nowotworową?
W społeczeństwie zakorzeniła się myśl, że choroba nowotworowa prowadzi do śmierci, więc postawienie takiej diagnozy wywołuje lęk i inne, niezwykle silne emocje. Nowotwór ingeruje w codzienne życie rodziny, niszczy dotychczasowy spokój i wpływa na rozwój psychiczny oraz fizyczny dziecka. Podopieczni, szczególnie ci najmłodsi, nie są całkowicie świadomi, czym jest choroba nowotworowa oraz jakie są jej następstwa. Dzieci z chorobą nowotworową postrzegają rzeczywistość na podstawie obrazu tworzonego przez najbliższe otoczenie. W trakcie leczenia kluczową rolę odgrywają rodzice, którzy mogą skutecznie wspierać swoich podopiecznych w walce z chorobą.
Czym jest psychoonkologia?
Psychoonkologia to dziedzina nauki opierająca się na stwierdzeniu, że psychika ma istotny wpływ na kondycję fizyczną każdego człowieka. Aspekty psychologiczne mogą odgrywać kluczową rolę w procesie leczenia nowotworu oraz podczas powrotu do zdrowia. Mały pacjent od momentu postawienia diagnozy może odczuwać strach, przygnębienie i ból, które negatywnie wpływają na jego wolę walki oraz wiarę w pokonanie choroby. Dzieci z chorobą nowotworową potrzebują wsparcia psychologicznego, dzięki któremu lepiej zrozumieją towarzyszące im emocje i łatwiej przystosują się do nowej sytuacji.
Zgodnie z założeniami psychoonkologii, mały pacjent powinien otrzymywać informacje w przejrzysty i zrozumiały sposób. Komunikaty są dostosowane do jego możliwości intelektualnych oraz kondycji psychicznej. Podstawą terapii jest prawdomówność – dziecko z odpowiednim nastawieniem lepiej współpracuje z medykami i z ufnością poddaje się kolejnym etapom terapii. Fundacja dla dzieci z chorobami nowotworowymi urticadzieciom.pl wspiera najmłodszych podopiecznych. Turnusy terapeutyczne dla dzieci stanowią połączenie terapii i zabawy, a dzięki wsparciu psychoonkologicznemu najmłodsi szybciej wracają do zdrowia.
Wsparcie psychoonkologiczne dziecka podczas pobytu w szpitalu
Dzieci na każdym etapie leczenia onkologicznego są narażone na lęk, ból i stres. Podczas pobytu w szpitalu może towarzyszyć im uczucie osamotnienia oraz zagrożenia. Ważną rolę w powrocie do zdrowia odgrywa wsparcie szpitali onkologicznych. Czuła opieka personelu i stała obecność rodziców pomagają najmłodszym w procesie adaptacji. Wsparcie psychoonkologiczne dla dzieci przebywających w szpitalach zakłada m.in.:
- dążenie do jak najkrótszego pobytu dziecka w szpitalu,
- prawo do przebywania na oddziale z rodzicami,
- objęcie opieką psychologiczną pacjenta i jego rodziny,
- informowanie dziecka o rozpoznaniu i przebiegu leczenia,
- mobilizowanie pacjenta do uczestniczenia w zajęciach szkolnych i zabawach,
- podtrzymywanie szczerej i otwartej komunikacji.
Opieka psychologiczna obejmuje także dzieci, które zakończyły leczenie intensywne oraz pacjentów z remisją choroby. Podopieczny wyleczony z nowotworu powinien w zupełności uwolnić się od objawów klinicznych oraz psychospołecznych następstw choroby.
Jak psychoonkologia pomaga nieuleczalnie chorym dzieciom?
Najmłodsze dzieci nie doświadczają lęku przed śmiercią, jednak wraz z wiekiem ich świadomość wzrasta. Nieuleczalnie chorzy pacjenci podświadomie czują, że powoli zbliża się kres ich cierpienia. Rozmowa z umierającym dzieckiem często wydaje się zbyt trudna dla rodziców. Opiekunowie nie potrafią przekazać podopiecznym strasznej prawdy, dlatego najmłodsi często umierają z poczuciem osamotnienia. Wsparcie psychoonkologiczne dla dzieci na etapie paliatywnym obejmuje n.p.:
- uważne słuchanie dziecka,
- udzielanie pacjentowi wyjaśnień przy użyciu prostego języka,
- ułatwianie trudnych rozmów, na przykład poprzez rysowanie lub inne zajęcia,
- kontrolowanie negatywnych emocji u dziecka,
- dbanie o wygodę i odprężenie pacjenta,
- pozwalanie na odwiedziny przyjaciół – o ile to możliwe.
Pomoc dzieciom z rakiem obejmuje słuchanie pacjenta, szczerą rozmowę, dbanie o jego komfort psychiczny i fizyczny oraz wprowadzanie pozytywnych emocji, których często brakuje w szpitalnych murach. Najmłodsi z chorobą nowotworową oraz ich rodziny potrzebują profesjonalnego wsparcia na każdym etapie leczenia.
Właśnie wystartowały bezpłatne onkokonsultacje realizowane przez naszą Fundację Urtica Dzieciom i Centrum Psychoonkologii UNICORN. Więcej informacji na ten temat znajdziesz tutaj: https://www.urticadzieciom.pl/zapraszamy-na-bezplatne-onkokonsultacje/.
