Co roku w Polsce odnotowuje się nawet 1200 nowych przypadków zachorowań na nowotwory wśród dzieci. Są to zazwyczaj białaczki, chłoniaki, guzy mózgu czy mięsaki. Wykryta choroba nowotworowa u dziecka wpływa na całe życie rodziny. Stanowi ciężką sytuację nie tylko dla jego rodziców, ale także rodzeństwa. W tym okresie niezwykle istotne jest zapewnienie należytej opieki i wsparcia rodzeństwu chorego dziecka. Zaniedbanie tej kwestii może skutkować pogorszeniem ich stanu psychicznego, problemami w szkole oraz w kontaktach z innymi. Sprawdź, jak wspierać zdrowe dziecko w tym trudnym czasie.
W jaki sposób zapewnić wsparcie rodzeństwu chorego dziecka?
Rodzeństwo dziecka zmagającego się z chorobą onkologiczną może zareagować w różny sposób na wieść o nowotworze brata czy siostry. Często pojawia się u niego strach, lęk, niepokój, ale także ogromny żal. To także chęć pomocy, a nawet zazdrość. Wszystkie emocje mają znaczenie, a dziecko ma do nich pełne prawo. Diagnoza u jednego z dzieci zaburza dotychczas spokojne życie rodziny oraz powoduje silny stres. Pomimo tego, opiekunowie muszą spełniać swoje obowiązki rodzicielskie, także względem zdrowych dzieci. Powinni odpowiadać na ich potrzeby, nawet w tak trudnym czasie. Podczas leczenia onkologicznego pociechy pomocne okaże się wsparcie psychoonkologiczne dla dzieci. Istotnym elementem wspomagania psychologicznego rodziny jest zwrócenie uwagi rodziców w stronę zdrowego rodzeństwa, które dotkliwie odczuwa koncentrację wszystkich na chorym dziecku.
Szczera rozmowa ze zdrowym dzieckiem
Przekazanie dziecku informacji, że jego brat czy siostra ma nowotwór może okazać się niebywałym wyzwaniem dla rodzica. Jeśli nie wiesz, od czego zacząć rozmowę i w jaki sposób rozmawiać z dzieckiem, sięgnij porady psychologa. Kluczowe jest to, aby rodzeństwo dokładnie znało aktualną sytuację. Szczerość podczas rozmowy to absolutna podstawa. Zatajanie pewnych informacji może skutkować utratą zaufania do rodzica oraz zmniejszeniem poczucia bezpieczeństwa. Oczywiście, przekazywane informacje należy podawać adekwatnie do wieku dziecka. Warto też zapewnić rodzeństwo, że może zadawać wszelkie nurtujące pytania. W rozmowie należy podkreślić to, że nowotwór nie jest zaraźliwy. Nie można również omijać tematu emocji. Rodzice powinni nazywać głośno emocje, również te swoje. Nie wstydzić się łez, nie ukrywać uczuć. Wyjaśnić zdrowemu rodzeństwu, że uczucie strachu i lęku jest czymś zupełnie normalnym.
Omówienie konsekwencji choroby onkologicznej
Dziecięcy nowotwór zmieni całe funkcjonowanie rodziny. Poważna choroba wiąże się z częstymi pobytami w szpitalu, ogromnym stresem, wieloma emocjami i brakiem czasu na inne obowiązki. Zmieni się też wygląd i nastrój chorego dziecka. Choroba przyczyni się do tego, że rodzina będzie spędzała mniej czasu ze sobą w komplecie. Dotyczy to również relacji rodziców z dzieckiem zdrowym. Konieczne więc okazuje się uprzedzenie zdrowego dziecka o wszystkich konsekwencjach choroby onkologicznej u jego brata/siostry. Być może przez okres leczenia, zdrowa pociecha będzie musiała częściej zostawać pod opieką innych członków rodziny. Warto dodać, że każda zmiana może być przez dziecko bardzo przeżywana. Nie należy więc robić niczego na siłę, bez wcześniejszej rozmowy.
Podtrzymywanie relacji w rodzeństwie
Rodzeństwo chorego członka rodziny lepiej poradzi sobie z zaistniałą sytuacją, jeśli będzie mogło spędzać z nim czas. Ważne jest więc zapewnienie możliwości wspólnego spędzania czasu rodzeństwa, chociażby w trakcie pobytu w szpitalu. Nie warto izolować od siebie dzieci. W trakcie tego typu wizyt dziecko wzmacnia więź z chorym bratem czy siostrą, ponadto pomaga mu to lepiej zrozumieć jego stan. Zabawa wpływa pozytywnie na stan psychiczny całego rodzeństwa. Stanowi też namiastkę normalności oraz ułatwia radzenie sobie z nowotworem. Trzeba dodać, że możliwość spędzania czasu zdrowego dziecka z chorym zmniejsza u tego pierwszego poczucie zazdrości o rodziców, którzy poświęcają więcej czasu jednemu z nich.
Czas sam na sam z rodzicem i wsparcie codziennych potrzeb
Zdrowe dziecku musi mieć możliwość spędzania czasu sam na sam z rodzicem. Opiekunowie nie mogą zaniedbywać potrzeb pozostałych pociech, które wkrótce poczują się mniej ważne, pomijane, lekceważone. Dobrze jest więc znaleźć trochę czasu np. na wieczorne czytanie bajek, granie w planszówki, wyjścia na plac zabaw, do kina, czy na wycieczki. Ten wspólny czas i rozmowy będą miały ogromny wpływ na stan psychiczny zdrowego dziecka. Jego brak doprowadzi u niego do frustracji i problemów emocjonalnych. Niezmiernie istotne jest też wsparcie codziennych potrzeb rodzeństwa. Utrzymanie tudzież wprowadzenie codziennych rytuałów i harmonogramu zajęć zagwarantuje mu poczucie bezpieczeństwa i da wrażenie przewidywalności. Zdrowe dzieci pomimo choroby brata czy siostry, powinny mieć możliwość dalszego uczęszczania na zajęcia dodatkowe, spotkań z przyjaciółmi, rozwijania pasji i zainteresowań.
Fundacja Urtica Dzieciom
Dla rodzin oraz chorych onkologicznie dzieci dużym wsparciem jest Fundacja Urtica Dzieciom. Fundacja założona w 2017 roku pomaga najmłodszym w walce z ciężką chorobą, udzielając wsparcia materialnego, psychoonkologicznego, jak i realizując projekty poprawiające komfort leczenia. Fundacja dla dzieci chorych na raka aktualnie wspomaga aż 18 dziecięcych oddziałów onkologicznych i hematologicznych w Polsce. Fundacja OPP (organizacja pożytku publicznego) organizuje między innymi wakacje dla dzieci chorych na raka, warsztaty plastyczne i galę charytatywną. Jak wesprzeć fundację? Współpraca z fundacją możliwa jest między innymi na linii fundacja-biznes. Przynosi ona liczne korzyści dla fundacji, jak i danej firmy. Ponadto pomóc można poprzez przekazanie 1,5% podatku dla fundacji, zapewniając tym samym wsparcie oddziałom onkologii dziecięcej.
Zdrowe dzieci różnie reagują na zmianę w życiu wywołaną chorobą onkologiczną ich rodzeństwa. We wspieraniu ich ważne jest zwłaszcza indywidualne, empatyczne i otwarte podejście rodziców.
